De beruchte koolhydraten! Bijna dagelijks horen of zien we ze wel passeren. Maar wat mogen we geloven en wat niet? Hieronder enkele feiten en fabels rond dit onderwerp.
Stelling één: ‘Ik moet koolhydraten uit mijn voeding schrappen wanneer ik wil vermageren.’
FABEL: Koolhydraten behoren samen met eiwitten en vetten tot de macronutriënten (= stoffen die ons lichaam nodig hebben om te kunnen overleven) . Deze bevatten per gram een bepaald aantal calorieën. Wanneer we één van deze groepen schrappen, zullen we dagelijks minder calorieën innemen. Door de lage inname, raakt de voorraad aan koolhydraten in het lichaam op en wordt er beroep gedaan op de vetmassa en de voorraad eiwitten om energie te leveren. Dit heeft als gevolg dat je zal afvallen. Maar dit wil niet zeggen dat het schrappen van koolhydraten DE manier is om af te vallen. Na enkele dagen/weken geen koolhydraten te eten, zal je lichaam hier weer meer naar hunkeren en val je makkelijk terug in oude gewoonten.
Het is belangrijker dat er gezonde eet- en leefgewoontes worden ingebouwd in het dagelijkse leven. Zo is de kans groter dat het bekomen gewicht behouden blijft. Bij een koolhydraatarm dieet zal je op korte tijd veel afvallen. Dit geeft jezelf niet altijd de tijd om op een gezonde manier te leren leven. Wanneer je dan terug in je oude gewoontes valt, kan je die kilo’s terug bij komen.
Vaak horen we ook dat koolhydraten ongezond zijn en we ze daarom moeten schrappen. Dit is niet zo! Er wordt aanbevolen dat 55% van je dagelijkse totaalbehoefte van koolhydraten mag komen. Ze zijn de energiebron voor oa. onze hersenen. Vezels, dat ook koolhydraten zijn, zijn zelfs essentieel. Ze zorgen voor een beter en langer verzadigd gevoel en voor een goede darmwerking/stoelgang.
Stelling twee: ‘suiker uit fruit en groenten is gezonder dan kristalsuiker’.
FABEL: Suiker uit fruit en groenten wordt door ons lichaam het zelfde gezien als kristalsuiker. Maar het is wel zo dat fruit en groenten nog andere voedingsstoffen bevatten die essentieel (wat wil zeggen: het lichaam kan deze stoffen niet zelf aanmaken dus hebben we ze nodig om geen tekorten op te lopen) zijn voor het lichaam zoals vezels, vitaminen en mineralen. Wilt dit nu zeggen dat je fruit moet schrappen om te vermageren? Neen, absoluut niet! Fruit en groenten zijn gezonder dan koekjes en snoep omwille van boven beschreven redenen. Koekjes en snoep bevatten ook nog eens vetten en eiwitten, waardoor deze hoger liggen in calorieën.
Stelling drie: ‘Wanneer we een suikerdip hebben, moeten we “snelle” suikers eten om snel terug actief te worden’.
FABEL: Wanneer we een dipje hebben, eten we beter een gezonde snack met complexe meervoudige koolhydraten en laten we dat glas cola (= enkelvoudige snelle suiker) best aan de kant staan. De verteerbare koolhydraten worden opgedeeld in twee groepen: de enkelvoudige en meervoudige (of complexe) koolhydraten. De enkelvoudige zijn de “snelle” suikers omdat deze sneller worden afgebroken en verteerd. Ze bestaan uit één of twee suikermoleculen. De meervoudige koolhydraten bestaan uit meerdere suikermoleculen en worden trager verteerd waardoor ze zorgen voor een langer (energie)effect.
Als we een dipje hebben en enkelvoudige koolhydraten (koek, snoep) eten, gaan we ons snel beter voelen maar ook weer snel terug in een dipje vallen (Rode curve). Dit dipje kan zelfs nog erger zijn dan hetgeen we al hadden. Bij een snack met complexe koolhydraten (volkoren producten) zullen we meer energie krijgen en blijft deze beter behouden (Oranje curve).
Stelling vier: ‘Aardappelen, pasta, rijst en brood zijn dikmakers’.
FABEL: Aardappelen, pasta, rijst en brood zijn GEEN dikmakers. Het is pas wanneer we dit meer eten dan dat ons lichaam dit verwerkt, dat we hiervan kunnen bijkomen (maar dat is met bijna alles zo!). Ze bevatten koolhydraten waardoor zij ook voor energie zorgen. Wanneer we dus te veel van deze etenswaren zouden eten, zouden we wel stijgen in gewicht. Het is dus belangrijk om je aan gezonde porties te houden. Kijk ook naar wat je juist bij je brood, pasta, aardappelen of rijst eet. Zorg dat je hierbij niet te veel vetten eet en mijd dus vet vlees en veel saus, overmatig zoet beleg, …
Stelling vijf: ‘Een glas fruitsap bevat evenveel suiker als een glas cola’.
FEIT: Een glas fruitsap uit brik, die zo verkrijgbaar zijn in de winkel, bevat inderdaad evenveel suiker als een glas cola. Versgeperst fruitsap ligt iets lager in suiker omdat hier geen extra suiker aan wordt toegevoegd. Fruitsap blijft wel een gezondere keuze. Ze bevatten ook vitaminen die essentieel zijn voor het lichaam. Toch is het beter om eerder te kiezen voor een stuk fruit omdat je hier een meer verzadigd gevoel van zal hebben. Door van fruit fruitsap te maken, verlies je een groot deel van de vezels die zich in fruit bevinden. Kies je toch voor fruitsap, verkies dan vers of fruitsap uit brik ‘zonder toegevoegd suiker’.
Stelling zes: ‘Suikerhoudende dranken verzadigen niet’.
FEIT: Bij deze stelling kunnen we terugkoppelen naar de tekst over de suikerdip. Suikerhoudende dranken bevatten veel energie en “snelle” suikers. Ze geven een korte energieboost, maar je belandt snel erna terug in een dipje en dan zal je weer nood hebben aan energie. Omdat ze geen vezels of complexe koolhydraten bevatten, worden ze snel verteerd en hebben we snel terug honger.
Stelling zeven: 'Volkorenpasta is gezonder dan witte pasta’.
FEIT: Bij volkorenproducten wordt tijdens het bewerkingsproces de gehele graankorrel gebruikt. Hierdoor worden de voedingsvezels beter behouden, welke zorgen voor een goede darmwerking en stoelgang en een sneller en langer verzadigd gevoel.
Bij de witte pasta zijn de voedingsvezels grotendeels verdwenen tijdens de bewerking. Witte pasta zal je minder vullen waardoor je sneller een tweede bord opschept.
Opgelet: volkorenpasta bevat evenveel calorieën als witte pasta. Eet je liever witte pasta en kan je je houden aan de aanbevolen hoeveelheid? Kies hier dan voor. Het belangrijkste is dat het je smaakt.
Stelling acht: ‘Je kan verslaafd geraken aan suiker’.
FABEL: Hier rond bestaat veel discussie. Onze hersenen maken dopamine aan. Deze stof zorgt ervoor dat wij ons goed voelen, daarom ook ‘het gelukshormoon’ genoemd. Je lichaam gaat je belonen door dopamine vrij te geven en je een goed gevoel te geven wanneer je een taak volbrengt die ervoor zorgt dat je overleeft.
Bijvoorbeeld: sporten om gezond te blijven. Na het sporten ervaren we dan een goed gevoel. Zo geldt dit ook bij suiker en dus koolhydraten. Ons lichaam heeft koolhydraten NODIG voor het functioneren van o.a. de hersenen. Wanneer wij suiker (of koolhydraten) eten, gaat ons lichaam ons belonen door dopamine vrij te maken en ons een goed gevoel te geven. Wanneer we ons dus eens niet goed voelen, zullen we al snel grijpen naar een suikerrijk product omdat dit het “lege gevoel” wegneemt.
Er wordt pas van een verslaving gesproken vanaf het moment dat…
- … er onthoudingsverschijnselen optreden als iets niet meer wordt gegeten,
- … er steeds meer nodig zou zijn om hetzelfde goede gevoel te creëren.
Dit is niet het geval bij suiker/koolhydraten. We kunnen er niet verslaafd aan geraken omdat we het nodig hebben om te overleven. Ons lichaam kan ons wel het gevoel geven alsof we hier verslaafd aan zijn.
Het is ook zo dat het eten van suikerrijke producten vaak een gewoonte is die ons als kind werd aangeleerd. Wanneer we vroeger op de grond vielen, werd er snel een lolly in de hand geduwd om ons te sussen. Hierdoor leggen we een psychologische link: wanneer we ons slecht/triest/gestresseerd voelen, mogen we ons zelf belonen met iets suiker-/vetrijk. Hierdoor voelen we ons kortstondig goed maar jammer genoeg, gaat dit snel weer weg.
Stelling negen: ‘Honing is gezonder dan tafelsuiker’.
FABEL: Honing is een mengeling van enkelvoudige koolhydraten. Het lichaam maakt geen verschil tussen suiker afkomstig van honing en van tafelsuiker. Ze worden op dezelfde manier verteerd en hebben dus dezelfde impact op ons lichaam. Er wordt ook vaak gezegd dat honing gezonder is omdat het natuurlijk is en daarmee gezonder. Tafelsuiker is ook natuurlijk en wordt bijvoorbeeld gemaakt uit suikerbieten en suikerriet. Honing bevat wel mineralen, vitaminen en eiwitten maar dit is in zodanig kleine hoeveelheden waardoor het geen extra bijdrage levert.
Stelling tien: ‘Deegwaren zijn beter dan aardappelen eten. Want aardappelen zijn toch ongezond?’.
FABEL: Een stelling dat we nog vrij veel tegenkomen in de praktijk. Aardappelen zijn absoluut niet ongezond en ook niet slechter dan deegwaren eten! In tegenstelling tot deegwaren, bevatten aardappelen vitamine C. Ze zijn zelfs kcal armer dan pasta eten. Van aardappelen eten we meestal een kleinere portie dan van pasta. Variëren is dus de boodschap!
Dus eten wij terug tweemaal per week aardappelen…..
Dank u wel voor de info.
Zeker doen wanneer je aardappelen graag eet! Geen enkele reden voor om deze aan kant te laten liggen ?
Graag gedaan ☺️